Uit het doopregister:

'1707 d. 29 maij - Heeft Jan Lubberts, wonende aen den Nagtegaal, sijn soon ten doop gepraesenteert en is (naam dopeling niet vermeld) gedoopt. Get. - Aeltjen Reerink'

'02-07-1724 Herman op de Nagtegaal in den Noordijk sijn soon JAN (gedoopt). T: Jan Lankhorst en Geesken op den Kroosenbergh in den Noordijk'

(transcripties Sikke Postma)

ECAL, toegangsnummer 3021, inventarisnummer 863

Inventaris door Jan Wentig als boedelhouder en erffuijtter, op sijne goederen met wijlen sijne ehevrouw Aeltjen Cluijt in gemeenschap beseten, op den 28 aug 1725 nae sijn beste kunde heeft doen opstellen, etc.

Eerstelijk erfftalige off ongerede goederen

Onder Hengelo
Huijs, schuijr, brouwhuijs, en voeselhuijsjen met den hoff daeran, kennelijk an die Varselsche stege gelegen.
Stegerhoff.
Nog een hoff, den Bosch genaemt.
7/8 part van ’t erve en goet Waernink in Varsel kennelijk gelegen, dan nog in ’t resterende 1/8 deel, ‘t ¼ pard van gemelte erve sijnde saemen voor den boedel omtrent 16 molder gezaaij en die Accermaethe off Koeweijde bij ’t erve Celle geheel met ’t Moeijen maetjen.
5/6 parten van een hooijweijde omtrent den Nagtegaal van 6 dagmaeijens en in ’t resteerende 1/6 part een vierde part van dito weijde.
Een ackermaals bosjen bij den Kijvecamp daer omtrent 7000 ackermaal is gepatet en ½ Kijvecampshoff.
’t Loo stuk off een molder gezaaij eertijts onder Buijink hebbende gehoort.

ECAL, toegangsnummer 3021, inventarisnummer 880

Exibiert den 15 junij 1757

Memorie voor den onderrighter des ampts Hengelo

Om met voorgaend consent van de heer righter L.A. Willinck, ter instantie van monsr. Hendrik Starinck, te sommeren Harmen op de Nagtegael, om in tijd van agt daegen aen sommant te komen betalen een rijksdaelder, welke denselven wegens eene op den 4 maij 1756 aen gesommeerde op de openbare Dotichemse markt verkogte en geleverde koeij per resto is schuldig gebleven, met serieuse waerschou, dat sommant in cas van langer verstek kragtiger middelen regtens sal gebruijken, relatione salvo met eijs van costen.

Op den 16 junij 1757 retulit den onderrigter D. Wassink, dat hij dese sommatie behoorlijk heeft geinsinueert, in fidem relationes.
[w.g.]
L.A. Willinck
Rigter

ECAL, toegangsnummer 3021, inventarisnummer 873

Op den 9 junij 1772

Coram L.A. Willinck, richter

Gerigtsl[iede]n Gerrit Jan Preusterink en Albert Eggink

Compareerde Engele Gosselink, weduwe wijlen Harmen Nagtegael, in deesen geadsisteert met Derk Wassink als reghtens, en bekanden in vollen eijgendom te cedeeren en over te geven, gelijk doet bij en kragt deeses, al haer comp[aran]tes gerede goederen, bestaende in ingedoemte des huijses, so van linnen als wollen, pot en pan, geld en gelds waarde, personeele obligatien, beneffens de bouwerije en bouwgereetschap, levendige have en vhee, mest en mestregt, voorts haer behuijsinge met den ovent so door haar op het plaetsjen den Nagtegael getimmert is met alle het geene eenigsints onder het gerede kan of mag gerekent worden, in één woort den geheelen boedel met zijn lusten en lasten, soo aan haar bij afgoedinge met de voorkinderen van wijlen haaren eheman voornoemt in eijgendom verbleeven is, en sulx aan en ten behoeve van haar schoondogter Griete Lammers, wed[uwe] van Waander Nagtegael, om het selve als haar eijgendommelijk goed te hebben en blijven behouden, onder deese conditie, dat haar comp[aran]tes voornoemde schoondogter gehouden zal zijn haar comp[aran]te gedurende den tijd haares leevens daar voor bij gesondheijd en siektens te verplegen en te onderhouden, oppassen en voorsien van linnen, wollen, en wat tot subsistentie en behoorlijk onderhoud van haar nodig is, en na haaren dood een eerlijke begraefenis aan te doen, en in val het onverhopentlijk mogt gebeuren dat sij comp[aran]te met deese haare schoondogter, of in cas van hertrouwen met derselver eheman, niet konde leeven of sig verstaan, sal het haar vrij staan daar uijt te trekken, haar bedde daar sij op slaept met derselver aan en toebehooren alsmeede haar spinnewiel neffens de klederen linnen en wollen tot haar lijf behorende, mede te neemen, en haar schoondogter als dan gehouden zijn aan haar uit te keeren en te betaalen de somma van vijftig gulden, egter in dien cas niet verder tot de selve alimentatie of begraefnis kosten verpligt weesen, sullende dit meede niet kunnen geschieden tenzij de comp[aran]te wettige redenen konde inbrengen, dat zij door haar schoondogter of iemand van harent weegen niet na behooren behandelt wierde, dit alles ten fine en effect als na reghten, en heeft de comp[aran]te hier op gestipuleert.

Waarop dan mede erscheenen is Griete Lammers, wed[uwe] wijlen Waander Nagtegael, geadsisteert als vooren, en heeft de overgifte van haare schoonmoeder in dank ontvangen en daarbij aangenoomen en belooft, alle het gunt voorsc[hreven] in alle sijne leeden en deelen stiptelijk te sullen nakoomen en agtervolgen, voorts deese haare schoonmoeder met schuldige liefde en eerbied te behandelen, en daar aan te doen het geen een kind aan zijn ouder verpligt is te doen, alles ten fine en effecte als na rechten, voorts onder wel expresse renuntiatie van alle exceptien deese ter contrair kunnende zijn. En heeft zij comp[aran]te daar op gestipuleert.

Hier van extract gegeven.

Uit 'Schatten uit het Historisch Verleden van Hengelo (Gld)' door Marian Kruijt.  Boekenlijst

Ronselpraktijken

ECAL 3021 - 889

Hengelo, den 7. Februarij 1785

Er waren wel vaker problemen met het ronselen van jonge mannen voor het leger. Op allerlei manieren werd geprobeerd hen over te halen hun handtekening (of een kruisje) te zetten, en met drank en leugens hadden de ronselaars vaak succes. Dit verhaal gaat over ronselen door middel van een verkeerde voorstelling van zaken. Rechter L.A. Willinck schrijft een brief aan de rechtbank van het Landdrostengericht Zutphen en verhaalt daarbij dat een verontruste vader, Toon Seesing, was verzocht zijn zoon, Harmen Seesing, aan zijn verplichtingen te houden. Harmen had zich nl. aangemeld bij het leger en als hij niet verscheen, zou hij de gevolgen daarvan moeten dragen. Toon protesteerde tegen de gang van zaken, want Harmen had zich helemaal niet aangemeld. Harmen en zijn broer Jan hadden bezoek gekregen van 'carabinier' ⁷ Berend Garritsen die hen gevraagd had om met hem naar De Nagtegaal te gaan om Jan Harmsen, die daar was, over te halen zich te laten 'engageren' ⁸. Als Harmen en Jan zouden zeggen dat ze dienst hadden genomen, dan zou Jan Harmsen dat waarschijnlijk ook doen. Maar van een akkoord was geen sprake. Op de vraag van de rechter waar Harmen op dat moment was, antwoordde Toon dat hij dat niet precies wist, waarschijnlijk ergens bij Zutphen waar hij aan een kerk zou werken. De 'carabiniers' op hun beurt verklaarden dat er wel een wettig accoord was gemaakt en dat Harmen gewoon zou moeten dienen. De rechter zit met dit dilemma in zijn maag en vraagt zijn meerdere wat hieraan gedaan kan worden. Uitkomst onbekend...

7) met een karabijn bewapende (bereden) soldaat

8) in dienst nemen, zich verbinden