Pdf Akten van de Oude en de Nieuwe Kuiper (transcripties door S. Postma en J.D. Lettink)

 Pdf 1904 Beslaglegging op de Oude Kuiper (Bron ECAL. Zie voor transcriptie hieronder)

Delen uit  'De familie Rueterink en De Olde Kuper'  (door Johan Hiddink, 2010) 

(...)

Het huishouden van Gerrit Jan Rueterink
Uit het bovenstaande wordt al wel duidelijk dat het huishouden van Gerrit Jan Rueterink tamelijk ingewikkeld was. In zijn eerste huwelijk met Hendrika Langeler hadden ze "twee soorten" kinderen, de vier van Hendrika uit haar eerste huwelijk en Stijntjen uit hun huwelijk. Na het overlijden van Hendrika Langeler bleef Gerrit Jan achter met vijf kleine kinderen, de oudste Jan Onstenk was 13 jaar, de jongste Sijntjen Rueterink was 2 jaar. Al snel hertrouwde Gerrit Jan met Aaltjen Woerts. Ze kregen samen vier kinderen, waaronder een tweeling. Drie ervan werden slechts enkele weken oud. Gerritjen, de jongste, werd geboren in 1877. Ze hadden toen dus "drie soorten" kinderen. Daarnaast hadden ze ook nog een neefje van Aaltjen, Gerrit Hendrik Woerts in huis.

Verder treffen we in het Bevolkingsregister aan dat op 5 mei 1893 Albert Starink, geboren 1 maart 1893, dus ruim twee jaar oud, bij hen in huis kwam. Hoe deze jongen daar kwam volgt verderop.

Gerrit Jan Rueterink (1834), boer op De Olde Kuper
In 1883 vertrokken Gerrit Jan en Aaltjen weer van de boerderij in de Noordink, met kinderen en huisgenoten. Ze werden er opgevolgd door Hendrik Regelink en zijn vrouw Geesken Hesselink. Op 11.1.1883 werden Gerrit Jan Rueterink en zijn vrouw Aaltjen Woerts, met kinderen en overige huisgenoten ingeschreven op Huis no. 520 in de Noordink (De Olde Kuiper, huidig adres Ruurloseweg 74).

De bewoners van de Olde Kuper, Fredericus Ensink en zijn vrouw Gerarda Everdina Besselink vertrokken volgens het Bevolkingsregister in 1882 naar Vorden. Het gezin bestond toen uit Gerrit Jan en Aaltjen met de beide dochters Stijntjen en Gerritjen. De kinderen Onstenk waren inmiddels allemaal het huis uit. Verder ging mee de hierboven genoemde Gerrit Hendrik Woerts (geboren 1876 en dus 6 jaar oud). Later kwam ook diens vader Teunis Woerts met een andere zoon (Berend) opnieuw nog enig tijd bij hen inwonen.

Berend Hartgerink (geb. 1862) was knecht op De Olde Kuper van 1.5.1884 tot 23.5.1888. In juni 1888 kwam Derk Willem Klein Wassink als knecht naar De Olde Kuper. Daar ontmoette hij de dan 10-jarige Gerritje Rueterink, die later zijn vrouw zou worden.

...
Derk Willem en Gerritjen bleven de eerste jaren van hun huwelijk op De Olde Kuper wonen. De moeder van Gerritjen (Aaltjen Woerts) was daar in 1896 overleden, haar vader Gerrit Jan Rueterink, overleed daar zes weken na het huwelijk van Derk Willem en Gerritjen in 1898.

... (opsomming namen van de kinderen die werden geboren op De Olde Kuper, de overige kinderen werden op De Vrogte in Zelhem geboren)

In 1902 kochten Derk Willem en Gerritjen De Vrogte in Zelhem (zie deel "De Vrogte"). Na het gereedkomen van de nieuwe boerderij op De Vrogte verhuisden ze op 18 februari 1903 van De Olde Kuiper naar De Vrogte. Naast Derk Willem Klein Wassink en Gerritjen Rueterink en hun kinderen Gerrit Jan en Jan Willem gingen ook mee Albert Starink (geb. 1893), de meid Henriette Harmsen (geb. 1883 in Hengelo) en Hendrik Looman (geb. 1855), die op 6 augustus 1902 van Zelhem naar de Olde Kuper was gekomen.

Ze werden op De Olde Kuper (als pachters) opgevolgd door Hendrik Uenk en zijn vrouw Gerritje Beltman met hun kinderen die afkomstig waren uit Rheden (Hendrik Uenk) en Brummen (Gerritje Beltman).

De komst van Albert Starink naar De Olde Kuper
Op 5 mei 1893 kwam Albert Starink, geboren 1 maart 1893, dus ruim twee jaar oud, op De Olde Kuper wonen. Uit de notulen van de kerkenraad van de Hervormde Kerk in Hengelo valt te reconstrueren hoe hij daar gekomen is. Albert was een zoon van Harmen Starink en Gerritdina Tushuizen (zie voor verdere gegevens manuscript)

...
Harmen Starink overleed op 16.1.1893 toen Albert bijna 2 jaar oud was. Af te leiden valt dat zijn moeder in kommervolle omstandigheden met drie kinderen achterbleef. In de notulen van de vergadering van de Kerkenraad van de Ned. Hervormde Gemeente in Hengelo op 1 februari 1893 wordt vermeld: "Verder wordt gesproken over het huisgezin van vrouw Starink, wier man is overleden. In 't belang der kinderen stelt Voorzitter voor, de twee oudsten met Mei in het Armenhuis op de nemen. Het jongste moet men elders zien te plaatsen. De zaak zal nog nader onderzocht en daarover met de moeder geraadpleegd worden."

Op te merken valt dat Gerrit Jan Rueterink toen ouderling was. De zaak kwam in de vergadering van de Kerkenraad op 15 maart 1893 opnieuw aan de orde. De notulen vermelden dan: "De twee oudste kinderen van vrouw Starink met Mei op te nemen in het Armenhuis en het jongste uit te besteden, waartoe de gelden van de catechisatiebus zullen dienen."

Dan vermelden de notulen van de vergadering van de Kerkenraad van 20 april 1893: "Daarna wordt gesproken over de kinderen van wed. Starink. Br. Reuterink is niet ongenegen het jongste tegen matige vergoeding in huis te nemen, terwijl de beide andere in het Armenhuis een onderkomen zullen vinden."

Aldus geschiedde waarna Gerritdina Tushuizen blijkbaar uit Hengelo vertrok. Albert werd bij de Rueterinks als pleegkind in de familie opgenomen. In de notulen van de vergadering van de Kerkenraad van 6 december 1896 wordt het aftreden als ouderling van Gerrit Jan Rueterink vermeld. In dezelfde vergadering werd hij gekozen tot regent van het Armenhuis, evenals G. Haarink en Juffr. Langeler als regentes. In de notulen van de vergadering van de Kerkenraad van 6 oktober 1896 staat vermeld: "Er wordt goedgevonden Arend Starink (halfbroer van Albert) te plaatsen bij Arend Maalderink onder Almen, en aan de moeder van het Armenhuis op te dragen voor zijn uitzet te zorgen."

Vervolgens lezen we in de notulen van de vergadering van de Kerkenraad van 5 mei 1898: "Voorzitter wijdt een enkel woord van waardering aan Br. Reuterink ons op 25 april door den dood ontnomen. In zijn plaats zal later worden voorzien, terwijl als Regent voor het Armenhuis, welke functie door zijn overlijden ook was opengevallen, broeder W.G. Tjoonk wordt gekozen in herstemming met br. E. Harmsen."

In het Bevolkingsregister van Hengelo treffen we verder aan dat op 18.7.1892 Gerdina Johanna Willemina Starink als meid op De Olde Kuiper kwam. Vooralsnog is onbekend of zij familie was van Albert. Zij bleef tot 23.2.1895 en vertrok toen naar Ruurlo. Op 1.4.1902 kwam volgens het Bevolkingsregister Arend Starink (halfbroer van Albert) als knecht op De Olde Kuiper. Hij vertrok weer toen de familie in 1903 naar Zelhem naar De Vrogte verhuisde. Albert Starink ging wel mee naar De Vrogte.
...

1904 Beslaglegging op de roerende goederen van de Oude Kuiper

(transcriptie Sikke Postma)

Aan den edele achtbaren heer voorzitter der Arrondissements Rechtbank te Zutphen

Geeft eerbiedig te kennen,

Mevrouw Maria Lamberta Sophia de Raadt, weduwe van mr. Petrus Lambertus de Gavere, wonende te Velp, gemeente Rheden, ten deze domicilie kiezende ten kantore van den ondergeteekenden procureur:

dat requestrante heeft verhuurd aan Hendrik Uenk, landbouwer wonende te Hengelo (G), gelijk deze van haar heeft gehuurd de bouwplaats genaamd “De Oude Kuiper”, gelegen in de gemeente Hengelo (Gelderland) en zulks voor den tijd van zes jaren, ingegaan den 22 februari 1900 drie voor een huurprijs van drie honderd vijftig gulden ‘s jaars, te betalen op den 22 februari van ieder jaar, voor ’t eerst op den 22 februari 1904;

dat Hendrik Uenk in gebreke is gebleven met de voldoening van de huurpenningen verschenen den 22 februari 1904 ten bedrage van drie honderd vijftig gulden;

dat requestrante de zich op voormelde bouwplaats bevindende, daarvoor vatbare roerende goederen, in pandbeslag wenscht te doen nemen;

Redenen, waarom requestrante zich wendt tot u edele achtbare met eerbiedig verzoek, dat het u edele achtbare moge behagen haar verlof te verleenen om ter zake voormeld de bedoelde roerende goederen in pandbeslag te doen nemen, met uitvoerbaarverklaring van de te geven beschikking op de minuut, vόόr de registratie, op alle dagen en uren.

’t Welk doende,

(get.) C.E. Stolk, procureur

De president der Arrondissements Rechtbank te Zutphen // verleent het gevraagde verlof.

Verklaart deze beschikking uitvoerbaar als is gevraagd.

Zutphen 18 juni 1904.

(get.) D.O. Engelen

Voor afschrift,

[w.g.] C.E. Stolk, procureur

In den jare 1900 vier, den twintigsten juni, ten verzoeke van mevrouw Maria Lamberta Sophie de Raadt, weduwe van mr. Petrus Lambertus de Gavere, wonende te Velp gemeente Rheden, ten deze domicilie kiezende te Zutphen ten kantore van mr. Christiaan Evert Stolk advocaat en procureur wonende aldaar en te Hengelo (G) ten huize van den gemeenteveldwachter Hermanus Gijsbers en krachtens een beschikking van den edel achtbaren heer president der Arrondissements Rechtbank te Zutphen, den achttienden juni 1900 vier, op het namens de requirante ingediende verzoekschrift verleend, uitvoerbaar verklaard op de minuut, voor de registratie op alle dagen en uren.

Heb ik Gerrit Roelofs, deurwaarder bij de Arrondissements Rechtbank te Zutphen, wonende te Zutphen, in tegenwoordigheid van Hermanus Anthonius van der Velden, klerk wonende te Zutphen en Hermanus Gijsbers, gemeenteveldwachter wonende te Hengelo (G), als mijne getuigen,

Aan:

Hendrik Uenk, landbouwer wonende te Hengelo (G) aldaar ten zijnen huize mijn exploit doende en sprekende met hem in persoon. Na voorlezing van voormelde request en beschikking,

Bevel gedaan:

Om onmiddellijk aan mij deurwaarder als tot de in ontvangstneming daarvan door de requirante gemachtigd voor de requirante tegen kwijting te betalen een som van driehonderd vijftig gulden voor een jaar huurpenningen, verschenen den twee en twintigsten februari 1900 vier, van de door den gerequireerde van de requirante gehuurde bouwplaats genaamd “De Oude Kuiper” gelegen in de gemeente Hengelo (G).

Hierop geen betaling bekomende, heb ik deurwaarder in tegenwoordigheid mijner genoemde getuigen, den gerequireerde verklaard, krachtens voormelde beschikking, te moeten overgaan tot pandbeslag op de op voormelde bouwplaats “De Oude Kuiper” aanwezige roerende goederen voor zover die hiervoor vatbaar zijn. Dientengevolge heb ik deurwaarder in tegenwoordigheid als voormeld in pandbeslag genomen de navolgende roerende goederen als:

In den stal: een geelbonte melkkoe, 2 vaalbonte melkkoeien, 1 roodbonte melkkoe, een roodbont halfjarig vaarskalf, 3 roodbonte // stierkalfjes, een varken, 7 jonge varkens (keunen), een bruin merriepaard, een bruin hengstveulen, een compleet paardetuig, 1 hakselmachine, 3 schoppen, 2 hakken, 2 bijlen, nijptang, hamer, 3 dorschvlegels, 3 grepen, haarspit en hamer, roskam en borstel.

Op de plaats: 24 kippen en haan, ongeveer 800 bossen hout, 2 melkbussen, een zeis.

In de schuur: een boerenwagen, een stortkar, een kruiwagen, een ploeg, stel eggen, 2 zichten, een zeis, 1 ladder, wagentouw, partijtje stokken (brandhout).

In het waschhok: een kafmolen, een fornuispot, 3 kuipen, 1 wanne.

In de melkkamer: een ton, een vleeschgaffel, koekepan, 1 emmer, 2 potten, een hengelmand.

Op de goot: eenig aardewerk, 2 emmers, 2 ijzeren potten.

In de keuken: kabinet waarop een stel vazen en waarin eenig linnengoed, 2 kerkboeken, eenige mans- en vrouwenkleeding en eenig ondergoed, een gewreven kast waarop een stel vazen en waarin eenige manskleeding en een bijbel, een spiegel, een tafel, 6 stoelen, raamgordijn, hanglamp, petroleumstel met ketel, regulateurklok, compleet theeservies, 18 gekleurde borden, potkachel, koperen ketel, houtbak, stoof.

In een muurkast: koffiemolen, en eenig glas- en aardewerk, trommeltje, 3 planten.

Aan den zolder: 2 stukken gerookt spek.

In den kelder: een kruik en een kuip.

In den opkamer: 6 stoelen, kinderwagen, 3 molton dekens, 1 paar laarzen, boodschappenmand en een gordijn.

Voorts de navolgende vruchten te velde, allen op stam staande:

In den hof voor het huis: eenig hooigras, circa 5 aren met haver, kool, boonen, knollen, aardappelen, erwten, knollenzaad.

Op den Hoogenhof, begrensd westelijk door Harinksweide en oostelijk door den Haarskamp: circa 30 aren aardappelen, circa 60 aren haver en spurrie.

Op den Lagenhof, begrensd westelijk door den Hoogenhof en oostelijk door Harinksweide: circa 15 aren haver, circa 10 aren rogge, circa 40 aren opgaande boekweit en circa 20 aren opgaande spurrie.

Op den Haarskamp, begrensd oostelijk door den Hoogenkamp en westelijk door Harinksweide: circa 10 aren rogge, 60 aren boekweit en circa 30 aren rogge.

Het hooigras in een weide achter het huis.

Op den Enk, begrensd ten zuiden door den grintweg Hengelo-Ruurlo en noordelijk door een akkerbosch: circa 30 aren aardappelen, circa 4 hectaren rogge, circa 1 hectare eefhaver.

Op de Stender, onmiddellijk grenzende aan den Enk: circa ½ hectare eefhaver, en circa 15 aren rogge.

Op het Kieftendorp, begrensd ten noorden aan Harmsensweide ten zuiden // aan een uitweg van Harinksweide: circa 40 aren opgaande haver, circa 2 aren hooigras, circa 1½ hectaren hooigras.

In een hof voor het huis: circa 3000 kg hooi in een berg.

Over al welke in pandbeslag genomen goederen ik tot gerechtelijken bewaarder, onder de voor- en nadeelen bij de wet bepaald en met toestemming van de requirante, heb aangesteld Hermanus Gijsbers, gemeenteveldwachter wonende te Hengelo (G), die deze taak op zich genomen heeft ten blijke waarvan hij alhier, zoomede op de twee tegelijkertijd vervaardigde afschriften heeft geteekend,

[w.g.] H Gijbers

Van al hetwelk door mij deurwaarder, in tegenwoordigheid als voormeld, is opgemaakt dit proces verbaal, dat door mij en mijne getuigen is geteekend op het oorspronkelijke en de twee daarvan tegelijkertijd vervaardigde afschriften, latende ik afschrift van dit procesverbaal en van het voormelde request met beschikking aan den door mij aangestelden bewaarder.

De kosten zijn f 21,85.

Geteekend G. Roelofs, deurwaarder

Voor afschrift,

[w.g.]    G. Roelofs, deurwaarder

HAvanderVelden

H Gijsbers