Eulink – eigenaren 

(samengesteld door Sikke Postma, december 2024)

Het verpondingskohier van Hengelo dat op 12 oktober 1647 afgetekend is geeft de namen van de boerderijen met hun eigenaars, de waarde, en de te betalen pontschatting/belastingen. Hierin vinden we de eerste keer de naam van een ‘eigenaar’ van Eulink:

Oelinck

Den praedicant dominus Bernhardo Crucio toebehoorende; den bouwman Lambert genoempt;

met huijs & hoff. Die haeven in alles 3½ schepel saet & 1½ spint, ’t andere bouwlant 11 molder,

1 schepel, 3 spint, bouwet op die swaere garve.                                                         101-12-6

2/3 & ½ pontschat[tinge]                                                                                           20-  6-0

Item 6 koeweijdens, alle volgens die handt van de landtmeeter Lindt,

en geeftt de swaericheijt van 4 gulden, 4 stuiver thins ande Landtheer                            4-  4-0

Item een molder haeveren & 24 stuiver peerden verholt ande landdrost,                          3-17-0

betaelt oock die pontschattinge ende 2 paer hoenders; er zijn eenige heijsters              129-12-0   f 119-12-0

Hieruit blijkt dus de predikant Bernhardo/Bernardus Crucio/Crucius/Crusius eigenaar te zijn van Eulink, en de bouwman/pachter wordt Lambert/Lammert genoemd. Voor zover bekend is Bernardus Crusius in 1611 in Zwolle geboren en in 1651 overleden. Hij was getrouwd Met Lucretia Dammam en had o.a. een zoon Georgius Conradus Crusius (1644-1676) en een dochter Gerharda Catharina Crusius, die op 22 november 1677 in Zutphen is getrouwd met Berend/Bernardus Cremer.

In het markeboek van de Dunsborger Hattemer Marke worden op 25 augustus 1744 een aantal erven met de bijbehorende eigenaars genoemd, waaronder:

‘Bernard Rauwerse volmagtiger van de heer Profestor Kremer wegens ’t erve Eulink’.

Deze professor zal waarschijnlijk Bernard Sebastiaan Cremer zijn geweest. Hij is in Zutphen geboren op 23-april 1683 en overleden in Harderwijk op 14 september 1750 als zoon van Bernardus Cremer en Gerharda Catharina Crusius. Hij heeft gestudeerd aan de Franeker hoogeschool en de Utrechtse academie en werd in 1724 aangesteld als professor in de theologie aan de hoogeschool te Harderwijk.

Wanneer hij eigenaar van Eulink is geworden is onbekend. Wel weten we uit het al genoemde markeboek, dat er op 24 september 1678 en op 6 augustus 1720 ‘Novitij’, d.w.z. nieuwe eigenaars waren voor Eulink, die daarvoor een ‘erkenning’ iets aan de marke moesten betalen. Aangezien dominee Bernardus Crusius in 1651 overleed, zal de eigendom van Eulink toen zijn overgegaan op een van de  kinderen, mogelijk zoon Georgius Conradus. Na het overlijden van deze zoon in 1676 zal mogelijk de in 1677 getrouwde Gerharda Catharine de boerderij hebben geërfd en haar man Berend Cremer de ‘novitij’ zijn geweest van 1678. We weten niet wanneer Berend Cremer is overleden; wel dat hij van 1677-1716 secretaris was van de stad Zutphen. Waarschijnlijk is hij dan niet lang na 1716 overleden en zou het kunnen dat zoon Bernard Sebastiaan in 1720 de ‘novitij’ was die het eigendom had verkregen uit de nalatenschap van zijn vader en moeder.

Het is duidelijk dat het eigendom in handen van de familie Cremer bleef en uiteindelijk bij Jacoba Geertruid Cremer terecht kwam. In het markeboek komt zij op 5 augustus 1820 voor als eigenares van Olink of Eulink. Ook in het kadaster van omstreeks 1832 wordt zij, van beroep rentenierster in Vianen, genoemd als eigenaresse van Eulink (Hengelo Sectie F, nummer 116). Op 14 en 28 april 1856 vindt in Zutphen de veiling plaats van het boerenerve ‘Eulink’ te Hengelo door notaris Van Löben Sels op verzoek van de dan 74 jarige Jacoba Geertruid Cremer uit Vianen. Het eigendom van Eulink ging hierbij over op de eerdere pachter van het erve Eulink Frederik Mentink van Hengelo.

Jacoba Geertruid Cremer is op 2 oktober 1782 te Kolderveen geboren en op 29 juli 1871 op 88 jarige leeftijd in Vianen overleden. Zij was de dochter van de predikant Goswin Cremer en Helena Albertina van Rijssen (1755-1786).

Goswin Cremer is in Harderwijk geboren op 25 november 1751 en in Vianen overleden op 22 augustus 1812. Hij was de zoon van predikant en hoogleraar Frans Lodewijk Cremer en Jacoba Geertruid Verstege (1721-1776).

Frans Lodewijk Cremer is op 22 mei 1715 in Asperen geboren en op 20 juni 1776 in Groningen overleden. Hij was de zoon van de al genoemde professor en eigenaar van Eulink, Bernard Sebastiaan Cremer.

Pachters van de ‘bouwerij’ op het erve Eulink:

Door aankoop op de veiling van 1856 werd Frederik Mentink, zoon van Jan Mentink en Anna Eulink, dus de nieuwe eigenaar van de boerderij die zijn familie eerder in pacht had van de familie Cremer.

Anna Eulink, dochter van Gerrit Eulink (+12-04-1788) en Elisabeth Hummelink (+23-12-1790), had op 13-07-1791 de ‘bouwerij’ op erve Eulink als nalatenschap van haar ouders ontvangen, en was op 2 augustus van dat jaar met Jan Mentink getrouwd, die daar dus verder ging boeren.

De vader van Anna, Gerrit Eulink, had rond 1775 deze ‘bouwerij’ weer gekocht van zijn vader Lubbert Eulink en zijn overleden moeder Anneken Eulink.

Tot de boedel hoorde ook ‘een caterstede, den Heijderhof genaamt, bestaande in huijs en hof, samen groot vijf schepels gesaaij, onder Hengelo op het Gooij geleegen’ en twee stukken land van elk 1½ schepels gesaaij met dezelfde naam Heijderhof.

NB: overigens heette de oude Lubbert bij zijn trouwen op 19.5.1726 Lubbert Jansen j.s. van wijlen Jan Wolterink onder Zelhem; hij trouwde met Anne Gerritzen j.d. van Gerrit Ölink op ’t Goij onder Hengelo. Hij heeft dus later de achternaam van z’n vrouw (ofwel de bouwerij) aangenomen.

De vader van Anna, Garrit Ölink, was de nagelaten zoon van Lammert Uinlink. Hij trouwde op 15.3.1704 met Trientjen Geeltinks

Lammert is mogelijk een (klein)zoon van de al bij de pontschatting van 1647 bij Oelinck vermelde ‘bouwman genoempt Lambert’.

Uit de huwelijken van zijn dochter Geertien blijkt dat deze Lambert in 1677 al is overleden.