Keijenborg

1825 Detail uit het kadastraal verzamelplan.

Keijenborg (Nedersaksisch: keijdarp) is een dorp in de gemeente Bronckhorst in de Achterhoek. Voor de gemeentelijke herindeling in 2005 behoorde Keijenborg tot de gemeente Hengelo. Keijenborg ligt even westelijk van de doorgaande weg tussen Doetinchem en Zutphen. Anno 2019 bevat het dorp 1.525 inwoners inclusief de buitengebieden.

Locatie in de gemeente Bronckhorst. Bron Portaal Nederland.

Inhoud
• 1 Oorsprong
• 2 Huis Booltink
• 3 Cultuur
• 4 Zie ook: 

Oorsprong 
Keijenborg is ontstaan in de landstreek 't Gooy dat in de Middeleeuwen bezit was van de hertogen van Gelre. Na de middeleeuwen vormde zich de agrarische buurtschap met de gelijknamige naam Gooi met slechts enkele verspreid liggende bebouwingen. Dit besloeg het gebied van de huidige buurtschappen Gooi en Bekveld, en de voormalige gemeenten Hengelo en Zelhem. Bij de voormalige havezate Cijbergen heeft een huiskapel gestaan, waarschijnlijk gebouwd in 1531. De kapel was de eerste verzamelplaats voor de Gooise gelovigen. Af en toe werd er door de Zelhemse pastoor een mis gelezen. In 1650 wordt in het verpondingskohier van het Landdrostambt Zutphen melding gemaakt van een brouwerij, huis en hof, den Keijenborg met als eigenaar Elsken Keijenbarg.
Dit is het huidige Huis Booltink. In 1710 werd er tegenover den Keijenborg een schuurkerk gebouwd. In 1843 is tussen het huis en de schuurkerk een Waterstaatskerk gebouwd, die in 1932 vervangen is voor de huidige Johannes de Doperkerk. In de tweede helft van de negentiende eeuw werd de kunstweg Hummelo-Enschede aangelegd waardoor Keijenborg centraal kwam te liggen aan de hoofdroute van de Achterhoek. In de eerste helft van de twintigste eeuw ontstond naast de verspreide bebouwing een geclusterde bebouwing rond het Booltinkhuis en de kerk. Vanaf 1938 wordt Keijenborg als zelfstandig dorp genoemd. Het is naar Nederlandse maatstaven een vrij jong dorp.

Johannes de Doperkerk.

Huis Booltink
Huis Booltink 1980 De voorloper van het huidige Booltinkhuis, den Keijenborg wordt voor het eerst genoemd in 1650. Het hoofdgebouw was in de 16de eeuw als een eikenhouten vakwerkconstructie opgetrokken op een stenen voet. De muurankers geven aan dat het in 1752 versteend is. In 1952 is aan de voorkant een serre gebouwd die in de jaren tachtig bij de restauratie gesloopt is.



Omstreeks 1830 was Booltink in het bezit van het Zeeuwse geslacht Steengracht van Oostcapelle. Vanaf het midden van de negentiende eeuw werd het bewoond door de familie Booltink die het als boerderij, annex café grutterswinkel tot 1976 in gebruik had. Aan deze familie dankt het huis zijn naam. In 1978 werd het Booltinkcomplex eigendom van de gemeente Hengelo Gld die het gehele complex wilde slopen. In 1982 verkocht de gemeente het aan een aannemersbedrijf met de restauratieplicht van het hoofdgebouw, waarbij twee woningen gerealiseerd dienden te worden. Verder moesten de aanliggende schuren gesloopt worden en twee nieuwbouwwoningen in 'aangepaste stijl' gebouwd worden. De vier woningen zijn particulier bezit. Het Booltinkcomplex is het oudste historisch erfgoed van Keijenborg. Het is nooit geregistreerd als rijks- of gemeentelijk monument. Rond 1980 heeft de Werkgroep Booltink vier jaar lang actie gevoerd voor het behoud.

Cultuur 
De jaarlijkse kermis met optocht in Keijenborg vindt plaats rond de 24e juni. Dat is de patroonsdag van Johannes de Doper. Het Schuttersgilde Sint Jan, dat in 1853 werd opgericht, verzorgt de organisatie van de kermis. Verder wordt sinds 2014 jaarlijks in het Pinksterweekend het Achterhoeks Beach Festival georganiseerd. Naast een groot beachvolleybaltoernooi zijn er optredens van dj's en een band. In 1917 werd voetbalclub SV Keijenburgse Boys opgericht. De vereniging speelt op Sportpark Keijenburgse Boys, aan de noordzijde van het dorp.

Zie ook
Lijst van rijksmonumenten in Keijenborg.

De romp van molen De Hoop is een rijksmonument.

Buurtschap Veldhoek.

Locatie in de gemeente Brockhorst. Bron Portaal Nederland.

Veldhoek is een buurtschap in de gemeenten Bronckhorst en Berkelland in de Gelderse Achterhoek. De Veldhoek ligt enkele kilometers (5 km) ten zuiden van Ruurlo langs de doorgaande weg naar Zelhem en Doetinchem. Voor de gemeentelijke herindeling van 2005 hoorde Veldhoek tot de voormalige gemeente Hengelo.

Sportpark Veldhoek
Tot 2005 trainde betaaldvoetbalclub BV De Graafschap dagelijks op sportpark Veldhoek. René Hiddink was er beheerder.

Hengelse Zand
Op het landgoed De Hoenderkamp in de Veldhoek ligt het motorcrossterrein 'Hengelse Zand', bekend uit het lied Oerend hard van de Achterhoekse popgroep Normaal.

Buurtschap Varssel.

 

1825 Detail uit het kadastraal verzamelplan.

Varssel:Coördinaten 52° 4′ NB, 6° 23′ OL

Algemeen Oppervlakte 9,4 km² Inwoners (2008) 350 Woonplaats (BAG) Hengelo

Locatie in de gemeente Bronckhorst. Foto: Portaal Nederland.

Varssel is een buurtschap in de gemeente Bronckhorst en staat bekend om de wegraces voor motoren, die elk jaar in mei op de Varsselring (een stratencircuit) worden georganiseerd. Een markant punt is het overblijfsel van de Varsselse molen, een voormalige bovenkruier. Al in 1915 is de molen ontwiekt. Bij de stormramp van 1925 vloog de kap van de molen. In Varssel bevindt zich ook een golfbaan van het landgoed Zelle. Door de teruglopende inkomsten uit de akkerbouw in de laatste decennia van de 20e eeuw is een deel van de landbouwgronden van huize 't Zelle gebruikt voor deze golfbaan. Tevens werden er vakantiehuizen op dit landgoed gebouwd.

Huize 't Zelle bij Varssel

Zicht op Varssel

 De Varsselse molen

Buurtschap Noordink. 

 
1825 Uitsnede uit het kadastraal verzamelplan.

Noordink is een buurtschap in de gemeente Bronckhorst. Het ligt even ten noorden van het Gelderse Hengelo bij de weg naar Vorden.

Buurtschap Bekveld.

1825 Uitsnede uit het kadastraal verzamelplan. Bekveld, huisnummer letter. D

Coördinaten 52° 3′ NB, 6° 18′ OL

Algemeen Inwoners (2013) 350[1] Samen met Gooi.

 Locatie van Gooi en Bekveld in de gemeente Bronckhorst. Foto: Portaal Nederland

Bekveld is een buurtschap tussen Hengelo, Keijenborg en Toldijk in de gemeente Bronckhorst. Voor de gemeentelijke herindeling in 2005 behoorde Bekveld tot de gemeente Hengelo. Anno 2010 telden de buurtschappen Gooi en Bekveld samen 135 huizen en 360 inwoners. Dit inwoneraantal bedroeg in 2013 nog 350.

Voorzieningen en bezienswaardigheden: • Christelijke basisschool  • Kinderboerderij met tevens oude landbouwwerktuigen  • Een 18e-eeuwse boerderij, genaamd 't Riefel (ambachtelijke ijsbereiding). 

Sport: Sinds 1968 bestaat de Touwtrekvereniging Bekveld (TTV Bekveld). De club was onder meer Nederlands kampioen touwtrekken bij de jeugd (1970) en derde bij de wereldkampioenschappen (1985).

Dunsborg buurtschap

   
1825 Uitsnede uit het kadastraal verzamelplan. Wijk Dunsborg, huisnummer letter B.

Dunsborg is een buurtschap in de gemeente Bronckhorst  Het ligt twee kilometer ten zuidoosten van het Gelderse Hengelo richting Oosterwijk.

Dorp

  

Wijk Dorp: huisnummer letter A


1825 Detail uit het kadastraal verzamelplan. 

Op den Goye: Hengel en Zellem.                                                                    

  

Wijk Gooi: huisnummer letter C


Uitsnede uit het kadastraal verzamelplan met het Gooy in 1825.

Zelhem en Hengelo op het Gooi
Door Dr. J.S. van Veen. Via nevenstaande link: Gooi-Gelre_1900-33-37.pdf

Onderzoekers die met vroege archivalia over Hengelo (G) en Zelhem te maken krijgen komen daarin nog wel eens de uitdrukking "opten Goye" tegen. (Zie bv. OTGB 96.16.) Hedendaagse of zelfs historische kaarten raadplegend zal men dan vlug geneigd zijn te denken dat de buurtschap Gooi aan de westelijke grens tussen de gemeenten Hengelo en Zelhem bedoeld wordt. Die interpretatie is in de meest letterlijke zin te eng. "Goye" is in ver vervlogen tijden de aanduiding geweest van de gehele landstreek waarin zich o.a. de dorpen Hengelo en Zelhem hebben ontwikkeld. Vandaar dat men oude aanduidingen ontmoet als "Henguloe opten Goye" of "Selhem opden Goye". Het toevoegsel dat men tot in de zestiende eeuw in de archivalia ruim aantreft, verdwijnt in het begin van de zeventiende eeuw geleidelijk uit de boeken. Men zou kunnen zeggen dat het gebied dat de naam "het Goij" draagt in de loop der eeuwen is gekrompen tot de huidige buurtschap, die in de vorige eeuw ook nog een veer heeft moeten laten toen het dorpje de Keijenborg ontstond. Waarom we hier Hengelo telkens het eerst noemen? Omdat "Hengel en Zellem" in een gedeelte van de Graafschap een vaste uitdrukking is. Als men zegt: "ik bun Hengel en Zellem af ewes" dan bedoelt men dat men al het mogelijke gedaan heeft.

Bron: Op den Goye: Hengel en Zellem (OTGB 96.117 ) door Jarich Renema. Datum: 08-04-2013.

Land van Gooi, ’t Goy, het Gooi
Datum: 14-03-2006.
Bron: blz 60/61 van Willy H. Heitling, de Achterhoek, kris kras langs Berkel en Slinge

Verhaal over streek, gouw Hamaland op de rechter IJsseloever. Vermoedelijk afkomstig van de Chamaven, die in de 4e eeuw in de Franken zijn opgegaan. Verbinde schakel tussen landen en volken nadat Karel de Grote het hele Saksische gebied had veroverd. Grenzen lagen zo vast dat ze de inlijving van de Saksen in het Frankische rijk hebben overleefd. Het kleine land van Gooi , dat de kerspels van Hengelo en Zelhem omvatte was aan alle kanten door bossen omgeven, die het tegelijkertijd scheidden van het dal van de IJssel. Het land van Gooi vormde het uiterste punt van het bisdom van Munster. In 1252 was het nog als bestanddeel van het graafschap Lohn leenhorig aan de bisschoppen van Munster. In 1242 kreeg de graaf van Gelre het van de bisschop in leen.

Detailkaart Wikipedia over het tegenwoordige Gooi.
Locatie van Gooi en Bekveld in de gemeente Bronckhorst 

Gooi is een landstreek en een buurtschap in de provincie Gelderland in de gemeente Bronckhorst.

Landstreek 't Gooi
De landstreek besloeg het gebied van de voormalige gemeenten Zelhem en Hengelo in de provincie Gelderland. In de Middeleeuwen was het in het bezit van de hertogen van Gelre.

Buurtschap Gooi
Na de Middeleeuwen ging de naam over op een buurtschap. De buurtschap Gooi ligt ten noordwesten van Keijenborg en ten westen van Hengelo, aan de weg naar Steenderen. Tot 1 januari 2005 was de buurtschap een deel van de gemeente Hengelo (Gelderland).

In 1650 valt ook Keijenborg onder de buurtschap ('t) Gooy, terwijl Bekveld als zelfstandig genoemd wordt. Vanaf 1938 wordt Keijenburg als zelfstandig dorp genoemd.

In 1840 telde het gehucht Gooi 107 huizen en 677 inwoners. Anno 2010 telden de buurtschappen Gooi en Bekveld samen 135 huizen en 360 inwoners.Dit inwoneraantal bedroeg in 2013 nog 350. Gooi heeft geen kern, alleen verspreide huizen.