Stichting Historische Broodweging Muldersfluite
|
|
Secretariaat: G.J. ten Bokkel |
De traditionele broodweging bij de Muldersfluit op 18 mei 2023 aan de Zelhemseweg 44 in Hengelo.
2017 De zwaarste broden worden bij opbod verkocht.
Hieronder diverse linken naar foto-of filmopnamen.
Roggebroodweging bij de Muldersfluite als immaterieel erfgoed
Foto's gemaakt door John Mokkink voor Achterhoekfoto in 2016
2018 Broodwegen bij de Mulderfluite foto's gemaakt door Arno Wolsink voor Radio Ideaal.
2019 film Broodweging gemaakt door Jan Wolsink. http://www.blikopdestreek.nl/video.php?item=0
2011 Film over de roggebroodweging bij de Muldersfluite. Opname van radio Ideaal.
Opname van Radio Ideaal.
2023 De opbrengst is voor Voedselbank Zelhem.
HENGELO/ZELHEM - Op Hemelvaartsdag is een eeuwenoude unieke traditie te zien. Op donderdag 18 mei worden weer roggebroden gewogen en geveild voor een goed doel. Dat gebeurt bij de Muldersfluite aan de Zelhemseweg 44 tussen Hengelo en Zelhem. Er zijn volop activiteiten vanaf 12.30 uur. Aankomst van de broodwagen is om ongeveer 13.30 uur. Daarna begint de Traditionele Historische roggebroodweging.
Sinds 1529 mochten alleen boeren die eigenaar waren van een boerderij op de Markegronden van het Gooy, Dunsborg en op de Zellemmer-Hattemer Marke plaggen en turf steken. Ze moesten dan jaarlijks op Hemelvaartsdag een roggebrood van minstens 22 pond leveren bij de Dunsborger molen. Dit brood was bestemd voor de armen in de gemeente. Die dag bij de Muldersfluite groeide uit tot jaarlijkse feestdag van de Markegenoten (fluite is kermis). Bouwlieden op de Zelhemmer-Hattemer Marke leverden ‘s maandags na Hemelvaart hun brood aan op de Zelhemse brink.
Degene die het zwaarste brood leverde - vaak meer dan 100 pond - kreeg twee flessen wijn. Wie roggebrood van minder dan 22 pond leverde, moest zes stuivers boete betalen. Vanaf 1772 werd niet leveren bestraft met dubbele levering in het volgend jaar. Vanaf 1807 moesten de Markenrichters het brood verdelen onder de armen van diaconie Hengelo en Zelhem. Zo was 3/4 deel voor de protestanten en 1/4 deel voor de katholieken in Keijenborg en Hengelo.
Na ontbinding van de Marken en het aanstellen van gemeentebesturen besloten de geërfde boeren-eigenaren van de boerderijen de traditionele broodlevering bij Muldersfluite als blijvende herinnering in ere te houden. Deze erven (de oude bestaande boerderijen) blijven als cijnsplichtigen bij voortduring belast met deze leveringsplicht. Op de website www.oudzelhem.nl valt onder ‘Marken om Zelhem’ meer te lezen over de verschillende Marken rond Zelhem en Hengelo.
Traditioneel vindt de broodweging ieder jaar op Hemelvaartsdag plaats bij de Muldersfluite aan Zelhemseweg 44 tussen Hengelo en Zelhem. Dit jaar op donderdag 18 mei. Blaaskapel met boerendansers en rijtuig van de burgemeester lopen voorop. Dan volgen paard en feestelijk versierde wagen met daarop de door de cijnsplichtige boeren geleverde roggebroden. Onder toeziend oog van Goudse pijp rokende notabelen, burgemeester, veilingmeester en weger worden de grootste broden gewogen en onder de toeschouwers geveild. Daarna worden ook de andere broden verkocht voor het goede doel. De gever van het grootste brood krijgt ook nu nog die twee flessen wijn.
Opbrengst voor goed doel
Dit jaar heeft de Diaconie Hengelo besloten dat de opbrengst van de broodverkoop naar Voedselbank Zelhem gaat. Alles wordt steeds duurder, waardoor mensen in financiële problemen komen. Zij kunnen dan moeilijker in hun levensonderhoud voorzien. Boodschappen kopen voor de eerste levensbehoefte wordt zo lastig. Voedselbank Zelhem biedt hen dan hulp aan. Daar kunnen zij via een hulpverlenende instantie voor levensmiddelen terecht.
Deze eeuwenoude vorm van gemeenschappelijke armenzorg is feitelijk een voorloper van huidige sociale voorzieningen. Dit unieke gebeuren is in Nederland alleen nog bij de Muldersfluite te zien. Iedereen is meer dan welkom om sfeer en roggebrood te proeven.
De blaaskapel van Crescendo uit Hengelo omlijst dit evenement. Boerendansgroep Wi’j eren ’t Olde uit de Velswijk danst onder begeleiding van harmonicaspel. Naast de broodweging staan ook dit jaar veel activiteiten op het programma. Er zijn demonstraties van oude ambachten. Erfgoedmuseum Smedekinck, Oudheidkundige verenigingen Salehem (Zelhem) en De Olde Kaste (Hengelo), het toeristisch informatiepunt Zelhem doen mee. Christelijk Oratorium koor uit Zelhem verkoopt tweedehands boeken. Ook heeft imkervereniging ‘de Vooruitgang’ een stand. In de aanwezige tenten worden wafels gebakken en er is koffie en/of een drankje voor de bezoekers. Parkeergelegenheid is volop aanwezig. Toegang is gratis.
Aankomst broodwagen in 2022. Foto: H.M.Somsen
Aankomst loco burgemeester Evert Blaauw Foto: H.M. Somsen
Het afladen van de roggebroden voor de veiling. Foto: H.M. Somsen
Het wegen van de broden door Gerhard ten Bokkel en Gerrit Harmsen. Foto: H.M. Somsen
2022 Aankomst wagen met roggebroden. Foto: H.M. Somsen.
2023 Grote drukte bij de traditionele roggebroodweging, gehouden bij de Muldersfluite.
Foto: M. Ammerlaan
Broodweging 2023 levert mooi bedrag op voor de Voedselbank Zelhem
Bij de Muldersfluite is op Hemelvaartsdag 18 mei 2023 , de traditionele roggebroodweging gehouden langs de weg van Zelhem naar Hengelo. Ook dit jaar zijn veel belangstellenden en kopers van roggebrood welkom geheten. Daarbij heeft het goede voorjaarsweer zeker meegeholpen. Al het aangeleverde brood is verkocht!
Door Gerhard ten Bokkel
Al in de loop van de ochtend waren vrijwilligers van Oudheidkundige verenigingen Salehem en De Olde Kaste, Museum Smedekinck, Chr. Oratoriumkoor en Muziekvereniging Crescendo aan de slag met de opbouw, om vanaf 12.00 uur hun meegebrachte artikelen te promoten. In de tent van museum Smedekinck en aantal kramen werden oude beroepen gedemonstreerd. Midwinterhoornblazers lieten van zich horen en ook dit jaar werden boeken verkocht. De klompenmaker trok ook veel belangstelling bij zijn werk. Het was erg gezellig bij de kramen en het door Museum Smedekinck ingerichte terras aan de Zelhemseweg. Bij de cateringwagen was volop koffie, thee en frisdrank te koop en ook broodjes worst. Liefhebbers genoten volop van verse wafels, die door leden van de supportersvereniging van Crescendo werden gebakken. Alle bezoekers konden alvast proeven van een ‘stukske roggebrood met echte botter en suker’, dat hen door de dames van Wi’j Eren ’t Olde werd aangeboden.
Goede doel van Muldersfluite 2023
Rond 13.00 uur vertrokken de muzikanten van blaaskapel de Bloasköppe van Crescendo en boerendansgroep Wi’j Eren ‘t Olde uut de Velswiek naar Erve Massink. Daar laadden zij de door de cijnsplichtige boeren geleverde roggebroden op de versierde broodwagen en liepen dansgroep en blaaskapel weer terug met de volgeladen roggebroodwagen. Aan de optocht was het open rijtuig van Stap en Draf toegevoegd, dat wethouder Wilko Pelgrom naar de plaats van de broodweging bracht bij de Muldersfluite. Daar stonden ook dit jaar weer toeschouwers, die deze kleurrijke traditionele optocht voor het eerst meemaakten en niets wilden missen van dit in Nederland unieke gebeuren voor het goede doel.
Diaconie Hengelo koos als goede doel Voedselbank Zelhem. Alles wordt steeds duurder, waardoor sommige mensen in financiële problemen komen. Zij kunnen moeilijker in hun levensonderhoud voorzien. Boodschappen kopen voor de eerste levensbehoefte wordt zo lastig. De Voedselbank biedt hen dan hulp aan. Daar kunnen zij voor levensmiddelen terecht via een hulpverlenende instantie.
Borrel voor de wethouder en koetsiers
Voordat de wethouder de podiumwagen opging, kregen hij en de koetsiers volgens traditie eerst een borreltje van voorzitter Henk Waarlo en secretaris Gerhard ten Bokkel van Stichting Historische Broodweging Muldersfluite. Op de podiumwagen van de HCI waren intussen de afgevaardigden van de kerkgenootschappen gaan zitten. Zij bepalen roulerend waar de opbrengst heengaat. De notabelen kregen thee met een koekje. Daarna genoten ze van het roken van hun Goudse pijpen en een glas rode wijn. Intussen zetten de leden van Wi’j Eren ‘t Olde de roggebroden op het podium. Wethouder Pelgrom vertelde de bezoekers uitgebreid over het ontstaan van deze traditie. Toen gaf hij het woord aan Annie Peppelman als vertegenwoordiger van de Voedselbank. Ze gaf een heldere toelichting en zei dat het eigenlijk triest is, dat in Nederland voedselbanken nodig zijn. Ze riep de bezoekers dan ook op om veel brood te kopen voor dit doel en dankte hen bij voorbaat voor hun steun.
De zwaarste broden
De cijnsplichtigen bestelden dit jaar 597 pond roggebrood bij bakker Sloot in Keijenborg. Deze bakker levert al sinds 1919 roggebrood voor de cijnsplichtige boerderijen. Verder had een aantal boerderijen voor een financiële bijdrage voor het goede doel gezorgd. Na een meer dan geslaagd optreden van dansgroep Wi’j Eren ’t Olde werden de vier grootste broden door broodweger Gerrit Harmsen en de secretaris gewogen. Daarna verkocht veilingmeester Fred Ruiterman deze tegen een zo goed mogelijke prijs.
Boerderij Honnekink leverde het zwaarste brood van 45 pond en kreeg als beloning de twee flessen wijn. Dit brood bracht 150 euro op en werd gekocht door de gemeente Bronckhorst. Het tweede brood van 44 pond werd door Boerderij Tankink geleverd. Het hoogste bod kwam van de Diaconie Zelhem, die 120 euro voor het brood betaalde. Het derde brood van 40 pond kwam van boerderij ’t Lenderink wat voor 100 euro naar Inge Lettink ging, bestemd voor De Bleijke. Beide boerderijen ontvingen één fles wijn. Het vierde brood van 25 pond van boerderij ‘t Weetink viel buiten de prijzen, maar leverde wel 110 euro op door het bieden van Diaconie Hengelo. De zwaarste broden gingen later voorgesneden naar de Voedselbank en zorgcentra. De vele bezoekers kwamen daarna naar de stapel met gesneden roggebrood en gingen tevreden met een pakje ambachtelijk gebakken brood onder de arm naar huis.
Geslaagde dag
De Stichting Historische Broodweging Muldersfluite is zeer tevreden over de geslaagde dag, die mede mogelijk is gemaakt door de vele vrijwilligers en zeker ook de cijnsplichtigen die opnieuw aan deze eeuwenoude traditie meewerkten. Het waren destijds de geërfde boeren, dus eigenaren van de boerderijen, die zelf besloten bij het opheffen van de Marke, de cijnsplicht voor het plaggen en turfsteken in de Marke in ere te houden. Dat deden ze door hun erven ook na de verkoop of opvolging op de boerderij bij voortduring daarmee te belasten, als vorm van armenzorg.
De traditie van het leveren en wegen van roggebrood is ook dit jaar weer in ere gehouden. Met dank aan alle kopers. De Voedselbank Zelhem zal hier zeker blij mee zijn. Onze penningmeester Jan-Derk van Zadelhoff zal een mooi bedrag naar deze organisatie kunnen overmaken. Het is goed dat deze unieke traditie in stand wordt gehouden. Het bestuur van de Historische Broodweging Muldersfluite hoopt samen met cijnsplichtigen en de vele vrijwilligers het evenement te kunnen behouden voor de toekomst. Daarnaast worden ook sponsoren bedankt die deze traditionele roggebroodweging elke keer weer mogelijk maken.
Een aantal foto’s van de broodweging is ook te zien op Oud Hengelo, kies Marken om Hengelo en Muldersfluite actueel.
Foto’s van de broodweging:
achterhoekfoto.nl
radioideaal.nl
www.oudzelhem.eu.
Cijnsplichtige boerderijen in Hengelo die roggebrood moeten leveren bij de Muldersfluite.
Bekveld
Mentink, Banninkstraat 41
Holte Klein, Hogenkampsweg 16
Honneking, Berenschotstraat 5
Dunsborg
Beijerink, Beijerinkdijk 1
Dunsborg, Dunsborg 2
Heerink, Elferinkdijk 3
Lenderink, Winkelsweg 10
Massink, Dunsborg 6
Sletterink, Dunsborg 10
Vogelink -Veugelink, Beijerinkdijk 3
Winkel, Winkelsweg 1
Wissink, Elferinkdijk 1
Gooi
Berkerij, Hengelosestraat 6
Berkes, 1892 afgebroken
Besselink, Remmelinkdijk 10
Bispink/ Bischop, Hengelosestraat 75
Branderhorst de / Smoege, Steenderenseweg 17
Elftink- Elferink, Elferinkdijk 2
Enserink, Roggetoren 2 en 4
Eulink - Oeldink, Steenderenseweg 2
Hammink 't, Hoegenstraat 5
Hiekink( Elshave) 't Heijtink, Hengelosestraat 61
Holte Groot, Holterkampsweg 1
Huijsink (Huizink), Zaarbelinkdijk 4
Jebbink Groot, Wiendelsweg 1
Jebbink Klein, Remmelinkdijk 4
Lanssink, Hengelosestraat 65
Nienhuijsink ( Niesink-Nijsinck), Uilenesterstraat 3
Reesink-Saalbrinksplaatse, Kerkstraat 4
Sessink Groot, Steenderenseweg 15
Sessink Cleijn (Klein Zessink), Bronkhorsterstraat 2
Tankink, Steenderenseweg 1
Warnink, Zaarbelinkdijk 11
Weenink, Weeninkweg 1
Wolsink, Wolsinkwweg 10
Zwavink -Swaabink, Kroezerijweg 2
Keijenborg
Coops, Pastoor Thuisstraat 19
Geltink - Klein, Pastoor Thuisstraat 17
Geltink Groot- Tilder, Pastoor Thuisstraat 15
Keijenborg- Booltink, Pastoor Thuisstraat 3
Nienhuijsink, Kerkstraat afgebroken 1968, verplaatst
Waenink, Koldeweiweg 2
Wunnink, Kerkstraat 11 Keijenborg
Varssel
Antink Groot, Antinkweg 14
Antink Klein, Antinkweg 8
Tjooitink, Varsselseweg 43
Roessink Groot, Antinkweg 2
Roessink Klein, Antinkweg 4
Wassink Groot, Varsselseweg 40
Cijnsplichtige boerderijen in Zelhem die roggebrood moeten leveren bij de Muldersfluite.
Oosterwijk
Buunk-Buink, Varsselsestraat 2
Dimmendael- Dimmendaal, Hogeveldweg 2
Everhardink, Everhardinkweg, afgebroken
Gielink, Oosterwijkweg 1
Hebbink, Hogeveldweg 6
Hemink, Ruurloseweg 26
Hogelogt -Huenink, Varsselsestraat 4
Jolink, Varsselsestraat 1
Meene de - Meenehuis, Meeneweg 12
Papenborg, Vrogteweg 3
Pokkerij, Everhardinkweg 4
Uunk-Uink, Varsselsestraat 3
Vels- Velthuijs of de Meene, Rietgeld 2
Vreterink Groot, Everhardinkweg, afgebroken
Vrogte de of Iekink, Vrogtenweg 7
Waarle -Waalder, Oosterwijkweg 4
Wentink, Hogeveldweg 4
Wolterink, Everhardinkweg 1
Wullink, Vrogtenweg 2
Zeevalkink-Segevalkink, Oosterwijkweg 2
Veldwijk
Hammink, Hoegenstraat 5
Hemmekink, Keijenborgseweg 24
Schooltink, Schooltinkweg 1
Weetink-‘t Weetink, Akkermanstraat 1
Wijcherdink- Wicherink Klein, Schooltinkweg 2
Wiskink, Akkermanstraat hoek Keijenborgseweg afgebroken.
Velswijk
Eenink-(Enink) Egerink, Wisselinkweg 6
Bannink, Banninkstraat 2
Beeftink, Velswijkweg 5
Bettink Klein, Banninkstraat 9
Beulink-Boelink, Jaaltinkweg 2
Booltink, Velswijkweg 11-Paardendorpweg 3
Bussink-Boskink, Velswijkweg 2
Hartjes- Eeftink, Jaaltinkweg 3
Hoegenslag, Akkermanstraat 11
Hoetink, Korenweg 3
Hummelink ,Jaaltinkweg 5
Jaaltink, Jaaltinkweg 4
Kamperman- Hosterkamp, Jaaltinkweg 7
Koning, Kruisbergseweg 52
Lebbink - afgebroken-Eenink, Velswijkweg 1
Luissink, Velswijkweg, afgebroken
Massink, Banninkstraat 4
Rensen, Velswijkweg 9
Seevink- Seeuwink, Banninkstraat 1
Sijbelink-Siebelink, Velswijkweg 7
Warnsink, Banninkstraat 5
Fietsroutes Muldersfluite ca. 27 en 28 km.
De fietsroutes zijn te koop bij de Toeristiche Informatie Punten in Hengelo en Zelhem.
Artikel geplaats door H.M. Somsen
Laatst bijgewerkt: 24 mei 2023