marken om zelhem
1640 de Dunsborg

marken om zelhem

De Marken van Hengelo- de Dunsborger Hattemermarke- Zelhem Hattemermarke-
de Halse Mark en Obbink en Essink Mark.


De Dunsborger- Hattemermarke
Door G. Rijsdorp en H.M. Somsen

Marken bestonden al in de achtste eeuw. Het woord ‘mark’ betekende oorspronkelijk merk, merkteken of grens. Het is een afgebakend gebied, gemerkt door merkpalen in het landschap. In de loop der eeuwen werd het gebied zelf zo genoemd, om de gemeenschappelijke, niet verdeelde woeste gronden aan te duiden. De eigenaren van de in die gebieden gelegen gecultiveerde gronden en boerderijen werden markgenoten of geërfden genoemd. Afhankelijk van de grootte had ieder Erf, of Goet of Markgenoot een volle, een halve of een kwart stem. In 1809 zijn door de Staat wetten vastgesteld om de marken op te heffen en onder te brengen bij het burgerlijk bestuur, de gemeentebesturen zoals zij onder het bewind van Napoleon werden ingesteld.
De Hertmer Marke, gelegen tussen Hengelo, Hummelo en Zelhem krijgt door de 'holtingen', dat zijn bestuursvergaderingen en rechtspraak, op de Dunsborg rond midden 16de eeuw de namen Dunsborger-Hertmermark en Zelhemmer-Hertmermark.

De Hengelose markeboeken:
1612-1690 getrancribeerd door J. Renema 1996. 
Uitgave Oostgelderse Stichting voor Genealogie en Boerderijonderzoek.
1691-1748
1800-1830
1830-1872
1873-1881

Markeboek van de Dunsborgermarke:
1553-1810 getrancribreerd door  A. Menkveld en J. Renema 1996.
1810-1847 getranscribreerd door A. Menkveld en J. Renema 1997. 
Uitgave Oostgelderse Stichting voor Genealogie en Boerderijonderzoek.
1810 1847 Markeboek Hengelo gld
Transcriptie Markeboek 1810-1847.

Zelhemmer-Dunsborgermark:
Het oudste boek is gedateerd 1553–1810 en getranscribeerd door A. Menkveld en J. Renema.
Uitgave door het Oostgelders Tijdschrift voor Genealogie en Boerderijonderzoek. €19.00

Het tweede boek is gedateerd 1810-1847 en getranscribeerd door A. Menkveld en J. Renema.
Uitgave door het Oostgelders Tijdschrift voor Genealogie en Boerderijonderzoek. € 15,50

Helaas is het niet mogelijk de transcriptieteksten te publiceren op de website doch beide boeken zijn te koop bij het OTGB (ogtb.nl).
Beide boektranscripties zijn bovendien aanwezig in het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL.nu) te Doetinchem.

Zie ook het artikel 'De broodlevering op Hemelvaartsdag'.

 

Artikel geplaatst door H.M. Somsen

Laatst bijgewerkt:  1 april 2018